Słoma kukurydziana – surowiec do biogazowni

Słoma kukurydziana, ze względu na wysoką zawartość suchej masy, dotąd nie była uważana za efektywny surowiec do biogazowni.

Jednak nowoczesne technologie zbioru i zakiszania sprawiły, że doskonale sprawdzi się, gdy akurat nie ma dostępu do tańszych surowców.

Jaki sprzęt jest niezbędny do zbioru kukurydzy i słomy? Czy kiszenie słomy z kukurydzy na surowiec do biogazowni jest opłacalne?

Co jest potrzebne do zbioru słomy?

Produktem ubocznym w produkcji ziaren kukurydzy są resztki pożniwne, które stanowią od 47 do 50% suchej masy całych roślin. Dlatego słoma kukurydziana może stanowić uzupełnienie bazy surowcowej w biogazowniach rolniczych.

Planując linię technologiczną do zbioru słomy z kukurydzy, należy wziąć pod uwagę ilość zanieczyszczeń w zbieranej słomie oraz przygotowanie plantacji do zbioru słomy.

Można to zrobić na dwa sposoby: poprzez użycie zgrabiarki wirnikowej lub specjalnych przystawek do zbioru kukurydzy, które układają rozdrobnione łodygi i liście kukurydzy centralnie, pomiędzy kołami kombajnu. Ten drugi sposób pozwala ograniczyć wystąpienie zanieczyszczeń mineralnych w zbieranej słomie.

Główne maszyny niezbędne do przeprowadzenia zbioru słomy to:

• prasa zwijająca,
• przyczepa zbierająca,
• sieczkarnia polowa.

Do zbioru oraz transportu luźnej słomy wykorzystuje się zbieracze pokosów lub przyczepy do słomy belowanej. Z kolei do jej odbioru i dalszego składowania wykorzystuje się stertniki, taśmowe przenośniki, dmuchawy oraz inne maszyny. Obecnie jednak dominuje zbiór słomy w formie prasowanej.

Prasowanie słomy z kukurydzy odbywa się za pomocą pras wysokiego zgniotu do małej lub dużej kostki oraz pras zwijających w bele okrągłe.

Jak zebrać słomę z kukurydzy?

Przed przystąpieniem do zbioru słomy kukurydzianej należy wyregulować prasy – ustawić odpowiednią wysokość podbieracza, stopień sprasowania oraz długość wiązek.

Palce podbieracza w warunkach roboczych nie powinny dotykać powierzchni pola, a odległość końców palców od ziemi musi wynosić około 4-5 centymetrów.

Stopień sprasowania słomy kukurydzianej reguluje się przez zmianę wysokości komory prasowania przy jej wylocie. Po sprasowaniu słomy wiązki należy ładować, zwozić i składować.

Prasy zwijające do zbioru kukurydzy mają kilka systemów działania. Jedne posiadają walce lub pasy, inne natomiast łańcuchy prętowe.

Są też prasy ze stałą lub zmienną średnicą bel. Te drugie prasują ściślej, dzięki czemu bele mają stabilniejszą konstrukcję.

Prasa zwijająca przed zbiorem słomy powinna zostać sprawdzona pod kątem prawidłowego funkcjonowania podzespołów roboczych oraz odpowiednio wyregulowana. Najważniejsze to:

• ustawienie podbieracza w zależności od rodzaju zbieranej słomy,
• wyregulowanie sprzęgła kłowego napędu łańcuchów zwijających,
• ustalenie gęstości owijania bel sznurkiem,
• ustawienie właściwego luzu łańcuchów zwijających.

Kiszenie słomy

Kiszenie słomy kukurydzianej może odbyć się w:

• pryzmie polowej,
• belach cylindrycznych owiniętych folią,
• silosie elastycznym.

Jednym z zabiegów stosowanych do kiszenia słomy jest jej ługowanie, czyli traktowanie wodorotlenkiem sodu.

Słomę namacza się w roztworze 1-1,5% wodorotlenku sodu przez około godzinę. Po odsączeniu zostawia się ją jeszcze na kilka dni. Podobne efekty daje macerowanie słomy w mleku wapiennym przez około jedną dobę.

Inny zabieg to amoniakowanie słomy. Polega na wprowadzeniu płynnego amoniaku do pryzmy ze słomą szczelnie okrytej folią. Proces kiszenia trwa od 4 do 8 tygodni, w zależności od pory roku.

Najtańszym rozwiązaniem jest zbiór słomy przyczepą zbierającą i kiszenie jej na pryzmie.

Wartość energetyczna

Badania przeprowadzone przez IIB UP w Poznaniu wykazały, iż zdecydowana większość testowanych kiszonek ze słomy kukurydzianej wykazywała bardzo wysoką produkcję metanu – 120-141 m³ z tony świeżej masy.

To znacznie więcej niż w przypadki kiszonki uzyskanej z całych roślin (95-103 m³/mg świeżej masy).

Wartość nawozowa słomy kukurydzianej również jest bardzo wysoka. Kukurydza w okresie wegetacji wytwarza duże ilości suchej masy i w tym celu pobiera z gleby sporo składników pokarmowych. Ostatecznie akumulują się one także w słomie.

Stosując słomę kukurydzianą jako nawóz mamy szansę na odzyskanie części tych składników mineralnych i wzbogacenie nimi gleby.

Można przyjąć, że wraz z każdą toną suchej masy resztek pożniwnych pozostałych po zbiorze kukurydzy do gleby może trafić 8-12 kg azotu, 10-20 kg potasu, 2-3 kg fosforu oraz wiele mikroelementów.

Czy opłacalne jest kiszenie słomy do biogazowni?

Kiszonka ze słomy kukurydzianej może być opłacalnym substytutem typowej kiszonki, biorąc pod uwagę obecne ceny zbioru oraz znacznie wyższą wydajność biometanową.

Istnieje prawdopodobieństwo, że upowszechnienie technologii zbioru i kiszenia słomy kukurydzianej może przełożyć się na zmniejszenie kosztów. A co najważniejsze, słoma kukurydziana to zawsze produkt uboczny przy zbiorze kukurydzy na ziarno!

Oznacza to, że jej pozyskiwanie i kiszenie do biogazowni nie stoją w żadnym konflikcie między przemysłem biopaliw, a spożywczym. Zakiszana słoma z kukurydzy jest dobrą alternatywą w biogazowniach rolniczych.